-  داروی نالترکسون چیست و چه نقشی در درمان دارد؟

داروی نالترکسون یک داروی ضد مخدربوده و از عود اعتیاد به مواد مخدر پیشگیری می نماید. ( البته در کنار مصرف این دارو انجام  روان درمانی نیز  ضروری است ). این دارو در افرادی که اعتیاد دارند قابل استفاده نبوده و همراه با عوارض بسیار شدیدی می باشد و تنها پس از سم زدائی قابل تجویز در بیماران می باشد و بعنوان یک برنامه استاندارد پزشکی لازم است تمامی بیماران پس از پایان سم زدائی ( با هر یک از روشهای موجود) تحت درمان با این دارو بمدت یکسال قرار گیرند. اثر نالترکسون به این ترتیب است که در صورتیکه فرد وسوسه زیاد جهت مصرف ماده مخدر داشته  و آنرا مصرف نماید  از تاثیر ماده مخدر بر روی بدن وی جلوگیری می نماید، که این مسئله اهمیت بسیار زیادی در پیشگیری از عود دارد ، بدلیل آنکه بدنبال عدم تاثیر ماده مخدر بر روی بدن فرد احتمال ادامه مصرف ماده مخدر بسیار پایین می آید و فرد از تلاش بیهوده فوق  دست خواهد کشید ( البته در برخی از بیمارانیکه هروئین بر روی نالترکسون مصرف مینمایند بدلیل آنکه هروئین موجود در بازار اغلب همراه با داروهای خواب آور می باشد ممکن است حالات خواب آلودگی بروز نماید، یعنی نالترکسون جزء مخدری هروئین را خنثی مینماید ولی جزء خواب آور آن اثر می نماید که در چنین شرایطی تست ادراری در تشخیص کمک کننده است ).  در صورتیکه اگر این دارو مصرف نشود کافی است فقط فرد یکبار پس از ترک ماده مخدر استفاده نماید و ماده فوق بر روی بدنش اثر نماید که در اینصورت قطعا این روند ادامه یافته و فرد دچار برگشت اعتیاد می شود. در برخی از موارد در صورتیکه ماده مخدر بر روی نالترکسون مصرف شود امکان بروز علائم و عوارض خفیفی نیز وجود دارد( از جمله حالت تهوع و.....).   علاوه بر اثر فوق نالترکسون  تا حدودی وسوسه و میل به مصرف ماده مخدر را نیز کم می نماید.البته نه به این معنا که این دارو ضد وسوسه یا تنفرزا می باشد و تبلیغاتی که در این زمینه می شود بی پایه و اساس است و راه ایجاد تنفر تنها با روان درمانی می باشد. 

- روشهای مختلف سم زدائی چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟

این روشها از نظر میزان موفقیت، سرعت بهبودی و دوره درمان، شدت علائم، هزینه، نیاز به استراحت و غیبت از کار، نیاز به داشتن همراه، سرپائی یا بستری بودن و امکانات و تجهیزات لازم جهت انجامشان با یکدیگر متفاوت می باشند. روش علامتی کم هزینه ترین روش بوده ولی در عین حال نیاز به چندین روز استراحت در منزل داشته و از آنجا که علایم جسمی و روحی درمان در برخی موارد بخوبی کنترل نمی شود از این رو درصد کمی کاربرد موفقیت آمیز دارد. این روش بصورت سرپائی یا بستری قابل انجام است. روش جایگزینی چنانچه بدرستی انجام گیرد همراه با علایم بسیار خفیفی بوده و اغلب نیاز به استراحت نداشته، فرد قادر به انجام فعالیتهای روزمره میباشد. این روش نسبت به روش قبلی هزینه بالاتر و در عین حال دوره طولانی تری داشته و بهمین دلیل در صورت عدم انتخاب صحیح بیمار موفقیت پایین تری دارد و تنها در موارد خاصی کاربرد دارد. روش فوق سریع از نظر موفقیت و سرعت بهبودی بالاترین درصد را داشته، ضمن آنکه اغلب راحت ترین روش سم زدایی نیز می باشد ولی هزینه آن بالاتر از سایر روشها بوده و بدلیل تکنیک پیچیده و ظرافتهای خاصی که در انجام موفقیت آمیز آن وجود دارد،نیاز به دانش و تجربه بالای کادر پزشکی و پرستاری و رعایت استانداردهای خاص بیمارستانی دارد، در غیر اینصورت نه تنها درمان به موفقیت نمی انجامد بلکه میتواند با خطرات جدی نیز همراه باشد.

- آیا درمان اعتیاد را می توان تضمین نمود؟

درمان اعتیاد شامل دو بخش عمده درمان وابستگی جسمی ( که اصطلاحا به آن سم زدائی می گویند) و درمان وابستگی روانی می باشد که درمان وابستگی روانی مهمترین بخش آن می باشد. در درمان وابستگی جسمی پزشک نقش عمده را داشته ولی در درمان وابستگی ذهنی و روانی بیمار نقش اصلی را ایفا می نماید. البته در درمان وابستگی روانی پزشک آگاه و مجرب می تواند راهکارهای متعددی را به فرد ارائه نماید تا وابستگی فرد را رفع نماید ولی چنانچه فرد پس از سم زدائی در پی شرکت در برنامه های آموزشی فوق نبوده و یا آنها را در عمل بکار نبندد متاسفانه احتمال عود بالا خواهد بود( چرا که رمز موفقیت در انجام دادن است نه دانستن ). از اینرو تضمین سم زدائی تا حدود زیادی بعهده پزشک ولی تضمین درمان کامل عمدتا در دست خود بیمار است و با شناخت نسبی از بیمار و سایر مسائل مهم در مشاوره ابتدای درمان تا حدودی می توان نتیجه نهایی درمان را پیش بینی نمود.